نحوه شستشوی فرش دستباف

  بنابر اعلام قالیشویی شربت اوغلی، برای انجام شستشو دستباف

 کلیه عوامل بر اساس شرایط خاص هر فرش در

نوع الیاف، (نخ پنبه، پشم یا ابریشم) نوع رنگ، طیف رنگ‌آمیزی فرش، میزان کثیفی و آلودگی فرش، نوع لکه و قدمت آن مشخص

و با دقت و مهارت مورد بررسی باید قرار بگیرد و در زمان شستشو کنترل شود

از جمله‌ی این عوامل می‌توان به نحوه جمع‌آوری و حمل

روش غبارگیری و حتی میزان فشار ضربه دستگاه غبارگیر

روش شستشو و آبکشی، آبگیری، مواد شوینده و جنس …

تا زبری و سختی تجهیزات و ابزار مورد استفاده و… اشاره کرد.

رنگ‌برداری، لکه‌گیری، ریشه بافی و رفع سوختگی فرش دست‌بافت؟

متخصصان صنعت فرش به دلیل ریسک بالایی که این عمل برای حفظ سلامت و طول عمر فرش دارد

به‌هیچ‌وجه شستشو دستبافت را در خانه توصیه نمی‌کنند

چرا که معمولاً این کار با مواد رایج خانگی انجام می‌پذیرد که دارای کربنات ۲ سود

سود سوزآور و مقدار غیر کنترل‌شده هیدروسولفیت هستند و موجب از بین رفتن چربی طبیعی الیاف پشمی شده

و آن‌ها را بیش‌ از حد خشک و شکننده می‌کنند و باعث تغییر رنگ در فرش هم می‌شوند

در ضمن ابزار شستشو دستباف خانگی هم برای این کار مناسب نیستند

مثلاً اگر برای شستشوی فرش نیاز به استفاده از فرچه باشد سخت‌ترین نوع این برس که قابل‌ استفاده برای شستن فرش استفاده می‌شود

ساخته‌ شده از موی دم و یال اسب است در حالی‌ که فرچه‌های موجود در بازار که برای استفاده خانگی هستند

از جنس پلاستیک می‌باشد همچنین فضا و شرایط محیطی نیز برای شستشو دستباف حائز اهمیت می‌باشد

مثلاً برای خشک‌کردن فرش دست‌بافت نباید آن را در معرض نور خورشید قرارداد

در صورتی‌ که اکثر مردم متصور بر این امر هستند که نور آفتاب به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی برای خشک‌کردن فرش مفید می‌باشد.

حال به نحوه درست و اصولی شستن فرش‌های دستبافت در یک قالیشویی مجاز و متخصص

از گام اول که جمع‌آوری و حمل تا پایان عملیات شستشو دستباف که فرش‌های تمیز و اتوکشیده

و کاورشده به نزد صاحب فرش می‌رسد می‌پردازیم.

جمع‌آوری و حمل‌ونقل:

فرش‌های دستباف باید از فرش‌های خیس جدا شوند و فرش‌های دستبافی که مرطوب و خیس شده‌اند

در اولویت انتقال به کارخانه قرار می‌گیرند، همچنین فرش‌ها در طول مسیر حرکت به کارخانه

باید در مقابل شرایط جوی و محیطی همچون بارش برف و باران و طوفان محافظت شوند

زیرا رطوبت باعث اختلاط رنگ در اغلب فرش‌های دستبافت می‌شود.

به‌عنوان‌مثال در تهران قالیشویی های شمال شهر برای محافظت از بارش برف و باران در طول ایام بارندگی

از ماشین‌های مسقف برای حمل‌ونقل استفاده می‌کنند.

شست‌وشو و آبکشی:

بعد از عملیات غبارگیری و تشخیص آسیب‌دیدگی (پوسیدگی، پارگی، لکه‌گیری) نوبت به شستن فرش می‌رسد

که این مرحله مهم‌ترین و حساس‌ترین قسمت کار است، زیرا عوامل بسیاری دخیل هستند

که می‌توانند برای فرش دستباف زیان‌آور باشند و باید به‌ دقت مورد بررسی قرار بگیرند،

به چند مورد آن اشاره می‌کنیم؛ قبل از هر چیز باید میزان رنگ‌ دهی فرش در معرض آب مورد امتحان

و آزمایش قرار گیرد تا تدابیر لازم لحاظ شوند.

سطح زیر و شیب فضای پهن کردن فرش از اهمیت بالایی برخوردار است،

جریان آب باید به شکل افشان و دوشی با دمای پایین باشد.

در شست‌وشو به‌هیچ‌وجه نباید از مواد قلیائی و اسیدی

مخصوصاً موادی که دارای کربنات دوسود، سود سوزآور و یا مقدار بالای هیدروسولفات هستند استفاده شود،

پس آب خروجی شستشو باید در حین شستشو کنترل شود، کنترل رنگ به‌صورت چشمی و کنترل PH به‌وسیله تورنسل انجام شود

و در صورت خنثی نبودن پساب از محلول آب و اسید با غلظت مناسب استفاده شود.

 آبکشی شرعی و اسلامی می‌بایست به‌صورت یکنواخت با فشار آب مناسب صورت گیرد

تا هنگام آویزان کردن فرش، آب در قسمت پایینی آن جمع نشود که زردی و در پی آن پوسیدگی در این قسمت اتفاق نیفتد.

در پایان عملیات شستشوی فرش‌ها به مدت ۱ الی ۲ ساعت روی سطح پوشیده از شن درشت پهن می‌شود

که به‌اصطلاح به آن مدت استراحت فرش و یا ریکاوری می‌گویند تا برای آبگیری و خشک‌کردن آماده شوند.

آبگیری و خشک‌کردن فرش دستباف:

در این مرحله آب باقی‌مانده در سطح فرش جدا شده و سپس رطوبت الیاف آن گرفته می‌شود

بنابراین باید دقت داشت که در حین عملیات شستشو میزان آب میان بافتی الیاف نیز (مخصوصاً اگر پشم باشد) افزایش‌ یافته

و نباید در کوتاه‌مدت کاهش یابد زیرا موجب شکنندگی آن خواهد شد

لذا در این مرحله به‌هیچ‌عنوان نباید دمای فرش از ۴۰ درجه سانتیگراد بیشتر باشد،

همچنین فرش نباید در معرض مستقیم نور خورشید قرار گیرد زیرا این کار موجب تغییر رنگ فرش شده

 قطرات آب روی سطح فرش مانند عدسی عمل کرده که باعث تمرکز نور خورشید شده

تمام سطح فرش را در ابعاد میکرونی الیاف می‌سوزاند و موجب کاهش طول عمر فرش

 آسیب دیدن آن در شستشوهای بعدی می‌شود.

در قالی‌شویی‌شربت اوغلی،شستشوی فرش دستباف این مرحله با استفاده از تجهیزات و ابزار استاندارد

جهت خشک‌کردن و جابجایی فرش‌ها انجام می‌شود تا در طول مراحل شستشو و خشک‌کردن

 هرگز فرش در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار نگرفته و دمای آن دائماً کنترل شود.

همچنین برای ایجاد یکنواختی در سطح فرش از دستگاه پرداخت زنی با تراش کم استفاده کرده

و در پایان اتوزده می‌شود که مختص کارخانه های درجه ۱ قالی‌شویی می‌باشد.